अत्त दीप भव!
भारतीय समाजाची मानसिकता गेल्या काही वर्षांत खूप बदलत चालली आहे. समाजाला हक्क कळतात. ते मिळाले नाहीत तर त्यासाठी लढा उभारण्याचे देखील कळते. पण लोकांना त्यांची कर्तव्ये काय आहेत याची जाणीव कित्येकदा नसते.
तुम्ही म्हणाल, की ‘शिक्षक व्यासपीठा’शी या गोष्टीचा संबंध काय? सांगते.
भारतीय समाजाची ही जी मानसिकता आहे तिचे मूळ शिक्षणात आहे. मुलांना काय शिकवले जाते शिक्षणातून? रस्त्यावर पान खाऊन थुंकणे, तेथेच कचरा टाकणे, स्वत:चे घर ते स्वच्छ ठेवत असतील पण बाहेरील परिसराचे काय? त्याची आहे का लोकांना जाणीव?
मी महानगरपालिकेच्या शाळेत ‘रोजनिशी’ उपक्रमासाठी गेले असताना तेथील शिक्षक ट्रेनिंगसाठी बाहेर होते. जास्तीचे शिक्षक तेव्हा नव्हते. मुले-मुली गप्पा मारत बसली होती. मी विचारले, ‘काय झाले?’ तेव्हा ती म्हणाली, ‘शिक्षक नाहीत.’ मी म्हटले, ‘गेल्या आठवड्यात काय काय अभ्यास केला ते सांगा.’ बहुतेकांनी तो केला नव्हता. त्यांची कारणे होती- जागा नाही. वेळ मिळत नाही!
टीव्ही पाहण्यास वेळ होता, गरबा खेळण्यास वेळ होता, गणपतीमध्ये नाचण्यास जाण्याला वेळ होता, पण अभ्यासासाठी वेळ मिळाला नव्हता!
अनुराधा प्रभुदेसाई. मध्यम वयाच्या. चुणचुणीत. स्मार्ट. चेहऱ्यावर व एकंदर देहबोलीत आत्मविश्वास. त्या जे बोलल्या त्यात उत्कटता होती, कारण त्या जे सांगत होत्या, ते त्यांनी प्रत्यक्ष अनुभवलेले होते!
'स्नेहातून सेवा आणि सेवेतून मानवता' असं ब्रीदवाक्य असलेली 'स्नेहसेवा' ही संस्था 1981 मध्ये काही ज्येष्ठ मित्रांच्या कौटुंबिक मैत्रीतून सुरू झाली. स्नेह म्हणजे कौटुंबिक स्नेह. या स्नेहाची परिणती समाजसेवेत व्हावी हा विचार. सभासद त्रिसूत्रांचे पालन करतात. 1. परस्परांबद्दल विश्वास; 2. सामुहिक जबाबदारीची जाणीव; 3. हाती घेतलेल्या कामासाठी झोकून देण्याची वृत्ती.
अनुराधा गोरे यांची जीवनकहाणी ऐकताना मला कवी फ.मु.शिंदे यांच्या ‘आई’ कवितेतील ओळी आठवतात. सुरुवातीच्या ओळी अशा आहेत.