बाबा या नावाने ओळखली जाणारी कोठलीही व्यक्ती ही सुमार असूच शकत नाही! बाबा सत्ता गाजवणारा, सगळ्यांशी प्रेमाचे संबंध ठेवूनही त्यांच्यावर धाक जमवणाराच असला पाहिजे. व्यक्तीचे कोठलेही प्रश्न सोडवणारी व्यक्ती ही बाबा असते. बाबा नावाच्या व्यक्तीबद्दल संबंधितांना प्रेम तर असतेच, पण त्यांचे काही चुकले तर त्याबद्दल शिक्षा मिळेल याची भीतीही असते. तशी एक व्यक्ती म्हणजे माझे जन्मदाता, माझे बाबा तर होतेच; पण मला वयाच्या विसाव्या वर्षी तसे दुसरे एक बाबा लाभले. ते म्हणजे बाबा डिके. मी ‘नाट्यभारती’त नाटकात कामे करू लागलो तेव्हा मी त्यांना बाबासाहेब असे म्हणत असे. त्यातील साहेब हा शब्द त्यांच्याबद्दल धाकाचा प्रतीक होता. पण साहेब केव्हा हटला आणि इतरांप्रमाणे, मीही त्यांना फक्त बाबा केव्हा म्हणू लागलो ते माझे मलाच कळले नाही. नुसते बाबा म्हणणे हे प्रेमाचे प्रतीक झाले. आणि बाबा डिके प्रेमळच होते.

वा.य. गाडगीळ यांनी एका लेखात लिहिले आहे, “महाराष्ट्र शासनातर्फे दरवर्षी होणाऱ्या नाट्यस्पर्धा म्हणजे जणू समुद्रमंथनच, त्या मंथनातून कितीतरी रत्ने बाहेर पडली आणि ती मराठी रंगभूमीला ललामभूत होऊन बसली. बाबा डिके हे सरकारी स्पर्धांमुळे मुंबईकर रसिकांना दिसलेले एक चमकदार रत्नच होय. इंदूरच्या ‘नाट्यभारती’ संस्थेचे नाटक ‘कारकून’ पाहून मुंबईकर चक्रावून गेले. ते नाटक वाटलेच नाही. एका दरिद्री कारकुनाची काळीज हेलावून टाकणारी कर्मकहाणीच ती. ‘कारकून’चा लेखक, दिग्दर्शक आणि नट इतक्या विविध आणि विकट जबाबदाऱ्या पेलणारा पुरुष हा साधा पुरुष असूच शकत नाही, तो असतो पुरुषोत्तम आणि ते पुरुषोत्तम म्हणजे इंदूरचे बाबा डिके.”

श्रीराम जोग हे इंदूर येथील नाट्यकलावंत. वय वर्षे छप्पन. त्यांना अभिनयाची उत्तम जाण आहे. त्यांच्या कलात्मक व्यक्तिमत्त्वाला नाट्यदिग्दर्शन आणि कलादिग्दर्शन असे इतरही पैलू आहेत. ते गेल्या छत्तीस वर्षांपासून इंदूर येथे ‘नाट्यभारती इंदूर’ या संस्थेशी संलग्न राहून काम करत आहेत.

कमी उंची आणि मध्यम बांधा असलेले श्रीराम जोग प्रथमदर्शनी सर्वसाधारण व्यक्ती वाटतात. मात्र ते बोलू लागले, की त्यांचा खर्जाकडे झुकणारा आवाज ऐकणाऱ्याचे चित्त वेधून घेतो. पांढरी दाढी, डोळ्यांवर असलेला चष्मा आणि त्यापलीकडील करारी नजर समोरच्याच्या नकळत त्याला त्यांच्या व्यक्तिमत्त्वात गुंतवून ठेवते आणि त्यानंतर त्यांचे मृदू बोलणे त्याला आपलेसे करून टाकते. जोग यांच्याशी बोलताना दोन गोष्टी प्रकर्षाने जाणवतात. एक - त्यांचा प्रांजळपणा. आणि दोन - त्यांचे कलेशी जुळलेले नाते.

श्रीराम जोग यांनी अभिनयात, दिग्दर्शनात नावाजलेली पारितोषिके मिळवली. त्यांच्या कामाचे थोरामोठ्यांकडून कौतुक झाले आहे. तरीही ते त्यांच्या कामाबद्दल सांगत असताना त्यांच्या आवाजात नम्रता असते. त्यांच्या बोलण्यात सतत एक वाक्य येते, ‘कदाचित हा आमच्या माळव्याच्या पाण्याचा गुण असावा.’ माळवा म्हणजे इंदूरमधील धार, रतलाम, राजगड, देवास, शाजपूर हा प्रदेश. जोग यांच्या बोलण्यात माळव्याचे पाणी, तेथील माती यांबद्दल आपुलकी असते.